UMI  Ingvar Stenström, Svedia.
Discurso al 13e Conferentia International de Interlingua.
Strasbourg, Francia, 1997.

Sr. Presidente,
Sr. Secretario General,
car amicos!

Le nomine de Strasbourg era un vice le “burgo del stratas”, Straseburgum. Desde seculos Strasbourg es un loco de incontro de homines de nationes differente. Hodie iste belle citate es le puncto de convergentia de multe nationes, de tote Europa — in facto — de homines ex tres continentes.  Le institutiones del Europa que se unifica se assembla regularmente in iste citate venerabile. Iste institutiones labora pro facer disparer le frontieras geographic e politic.  Sed resta le frontieras linguistic, obstaculos e impedimentos del communication. Traductores e interpretes habilissime se effortia pro superar los.  Hodie con 11 linguas official illes travalia in 110 combinationes. Post le elargation del Union Europee non sufficera “plurilinguismo” — “multilinguismo” essera un designation plus adequate. Ancora 6 linguas augmentara le problema e le costos (Tu paga, e io!): 16 linguas significa 272 combinationes de interpretes.

Crede me: “certe problemas” se monstrara in trovar interpretatores inter portugese e estoniano, tcheco e danese, francese e sloveno etc., etc. In Strasbourg se  presenta hodie le alternativa  contra le “chaos costose” per le motto de nostre Conferentia: Interlingua — communication sin frontieras. In Strasbourg inter su multe cives famose viveva un vice Gutenberg, considerate le inventor del typographia: Libros, le portatores le plus eminente — e eterne, io crede — de cultura era olim reservate pro un elite, como hodie ancora le cognoscentias de linguas e specialmente del latino. Le invention de Gutenberg faceva possibile le accesso de libros a milliones per un idea genial. In loco de fabricar gravuras individual de cata pagina ille utilisava le facto que cata littera, typo es un ingrediente in innumerabile altere paginas. Io vide, con un poco de imagination, un parallela in le mundo del linguas: Con pena e labor le homines es fortiate apprender  un lingua post le altere.

Pro establir contacto con co-humanos, illes debe “gravurar un pagina individual” pro cata populo. Ma in  tote le linguas europee existe un grande numero de parolas de origine latin e grec, le si-nominate vocabulario international que in su forma standardisate es appellate Interlingua, que es commun al linguas originate in Europa. Per un breve studio de Interlingua on apprende iste vocabulos que es utilisabile, “recyclabile” in  multe altere idiomas. Un idea tanto genial como illo de Gutenberg. Iste utilisation como propedeutico pro le inseniamento de linguas moderne e de latino es le plus proxime del objectivos de nostre Union Mundial de Interlingua: introduction de un breve periodo de inseniamento de Interlingua esserea un enorme ganio pedagogic e economic.

Le altere objectivo: Interlingua como instrumento  general de communication practic es plus difficile a attinger. Ma forsan le sol ver solution pro le organisationes transnational! Le Organisation del Nationes Unite es proxime a collaber a causa de su costos administrative.

Un parte considerabile consiste de traduction e interpretation. Pro le organisationes europee il existe certe optiones e tosto — multo tosto — ante le elargation un decision debe esser prendite.

  1. Lassar crescer le numero de linguas empleate de 11 con 110 (11×10) combinationes de traduction usque a 17, i.e. con 272 combinationes (17×16) e finalmente con 21 linguas con 420 (21×20).
  2. Introducer discrimination — contra le charta del UE — e usar solmente le grande linguas: anglese, espaniol, francese, germano e italiano, lo que essera difficile a defender ante le 40 milliones de poloneses pro non parlar de tote  nostre statos non-grande. Esque isto esserea in accordantia con le tradition francese de equalitate? (Inter le linguisticos in IALA — International Auxiliary Language Association — qui registrava iste vocabulario se trovava Prof. André Martinet de la Sorbonne, un del plus eminente linguisticos  nunc vivente.)
  3. Le alternativa le plus probabile: dar al anglese le position de monopolio total. Isto es le alternativa al qual multe parve nationes darea su voto — non al bilinguismo. Ma esque isto esserea conforme al attitude tanto honorabile del angleses de fair play?  E que dicerea le franceses?
  4. Io time que le sol modo de evitar iste situation e al mesme tempore conservar le influentia del latinitate — le ver hereditage commun del populos de Europa  — es dar le preferentia a Interlingua — le sol idioma que  — benque un lingua estranier — es familiar a tote europeos (naturalmente in extension variate).

Le beneficios del latino sin le difficultates del grammatica del latino classic! Iste quarte alternativa es le plus rational e le plus in conformitate al tradition del cultura de Europa: le latino supervivente sub le nomine de Interlingua. Interlingua functiona — on lo vide, on lo audi — nunc le mundo debe saper iste facto!