Historia de interlingua

Actualitates - le ligamine parve ma perseverante

Le magazin danese ha conquirite le paises nordic - ma le aventura verso Germania non esseva un successo.

Per Thomas Breinstrup

Actualitates

Actualitates 137/julio-septembre 2000
Ab initio, Actualitates ha essite le magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua, plus tarde anque pro membros del Societate Svedese pro Interlingua. Desde le  fundation del Union Norvegian pro Interlingua in 1992 e del Association Finlandese pro Interlingua in 1998, illo anque ha essite inviate al membros de iste organisationes. 

Assatis tosto, le interlinguistas danese recognosceva que le ligamine inter illes deberea esser un magazin pro le membros con e textos e articulos in e super interlingua.

Le Union Mundial pro Interlingua (UMI) esseva fundate in 1954, tres annos post le apparition de interlingua in 1951. In Danmark, on sequeva con attention lo que occurreva in le resto del mundo, e in le medietate del 1950s on essayava establir le Club Scandinave pro Interlingua, que naturalmente debeva comprehender e Danmark, Svedia e Norvegia.

Le tresorero danese, Bent Andersen, startava in Odense le Interlingua Service, que debeva mantener le information public super interlingua. Durante alcun tempore, le International Auxiliary Language Association (IALA) in le SUA habeva publicate un magazin de novas solmente in interlingua. Le titulo esseva "Novas de Interlingua". Danmark totevia anque esseva avantiate in le fronte de magazines. Professor scholar Poul Moth, cuje manuales e dictionarios de interlingua ha essite diligentemente usate per multe nove interessatos, faceva interlingua le lingua redactional - in vice del lingua auxiliar occidental, create per le estoniano Edgar de Wahl - in le magazines politic-revolutionari "Supra le Frontieras" e "Le Lucta". Desde octobre-novembre 1954, ille in ultra redigeva "Interlingua - revista scandinave". Iste magazin appareva durante duo annos precisemente, le ultime edition appareva in octobre-novembre 1956.

Notas de interlingua/novembre 1959 - Clicca ciIste effortios energic esseva sequite per un pausa litterari in Danmark pro circa tres annos. In novembre 1959 appareva alora le proxime magazin danese de interlingua. Illo se appellava "Notas de Interlingua", clarmente inspirate per le magazin american. Le prime edition esseva de duo paginas A5.

"Notas de Interlingua" se aggrandiva. Le proxime edition - de augusto 1960 - esseva de quatro paginas A5, e alora le motor rolava. Le 7 de novembre 1960 veniva le message final del realisation del Union Danese pro Interlingua. Le union debeva esser un organisation national sub le UMI. Al mesme tempore, Interlingua Service cambiava nomine a Interlingua Informations-Bureau - e cambiava adresse a Juvelvej 25, ancora in Odense. Le adresse es familiar a omnes qui durante annos ha recipite fluxos de magazines, materiales, litteras etc. ab le tresorero Bent Andersen, qui durante plure decennios anque esseva le administrator del UMI. E, finalmente, "Notas de Interlingua" cambiava nomine a "Actualitates", proque plures - comprensibilemente - lo misceva con le magazin american.

Magazin official post tres annos

Le prime edition sub le nomine "Actualitates" esseva considerate como un continuation natural del "Notas de Interlingua" e porta assi le inscription "no. 3". Illo appareva in decembre 1960. Sub le redaction de Bent Andersen anque le editiones 4, 5 e 6 esseva expedite ab Odense, e le magazin se establiva. "Actualiates" totevia non ancora esseva le magazin official pro le membros del DIU, ma isto occurreva con le proxime edition, le septime, ab april 1963.

Ora professor gymnasial Hans Neerbek deveniva le redactor. Ille esseva le fortia detra le establimento del DIU, que post tres annos ora habeva su proprie magazin pro le membros. Regrettabilemente, le redaction al copertura debeva communicar que le magazin non plus poteva esser expedite gratuitemente como antea. Omnes, qui amarea sequer le developpamento, debeva pagar 3,50 coronas danese pro un abonamento.

Hans Neerbek redigeva duo editiones. Bent Andersen finiva numero 9, ma ja ab januario 1964 - con numero 10 - un nove redactor entrava, H.P. Frodelund. Ille publicava al fundo del copertura le nova positive que on in Svedia habeva decidite establir le Societate Svedese pro Interlingua (Svenska Sällskapet för Interlingua). Pro isto, Actualiates ora ponerea columnas a disposition pro novas ab le altere latere del stricto Øresund. Le magazin assi ja alora acceptava le rolo como scandinave (malgrado non officialmente). Un del altere bon historias esseva super le persona principal detra interlingua, dr. Alexander Gode, qui ante Natal 1963 visitava Danmark. Ille apportava le nova que "Novas de Interlingua" post un pausa de novo appare. Le contento de "Actualitates" habeva trovate su forma e consisteva de breve novas super interlingua, textos litterari, poemas e information general.

In numero 12 se lege que "Currero" - le magazin pro le membros del UMI - appare in un forma nove e professional. "Actualitates" ora appare tres-quatro vices per anno, e in decembre 1966, con numero 20, on trova pro le prime vice sub certe articulos un breve vocabulario con traduction parallel in danese, probabilemente le resultato de haber un professor pedagogic como redactor.

Le novas super interlingua es numerose. Specialmente in le Statos Unite de America, le activitates floresce. "Actualitates" los seque e describe e forni al lectores textos litterari in interlingua supplementate con articulos super omne topicos, cuje scopo es facer possibile pro le lectores augmentar le cognoscentias a e sapientia de interlingua.

Contacto interplanetari

H.P. Frodelund continua como redactor usque numero 31, inclusive, in maio 1971. Le secretario del DIU, Jørgen Kofod-Jensen, alora deveni responsabile pro le magazin, cuje proxime edition appare in januario 1972. Le cambio del chef significa plus de novas super altere projectos de linguas auxiliar e artificial e le uso de parolas de interlingua in connexiones variate. In februario 1973 le lectores assi apprende de un persona, qui ha habite contacto interplanetari - in un lingua que resimila enormemente a interlingua!

Quatro editiones per anno deveni le rhythmo. Parve novas ab le mundo, traductiones e extractos de diverse articulos es numerose. Sempre plus de encyclopedias e lexicos include interlingua como entrata, e le redaction lo seque intensivemente.

Numero 44 totevia esseva tanto in retardo, que le edition de junio 1975 es numerate 44-45, le sol de su categoria in le serie, que anque trovava tempore pro occupar se con linguas in general e le problemas lingual in le mundo. On debe esser universal!

Le regularitate del apparition non es phantastic. In 1977 solmente appare duo editiones, in 1978 solmente un!

Le poesia ha sempre occupate un parte forte in "Actualitates", e specialmente le poeta svedese Sven Collberg es diligentemente citate in le magazin malgrado le solmente quatro paginas A5.

Concurrente + fusion = dynamica

Tosto "Actualitates" debeva progreder. Al initiativa del consiliero nove del DIU, Thomas Breinstrup, "Actualitates" habeva un concurrente durante tote 1982. "Le Interlinguista" esseva le nomine de un parve circular de duo paginas A5, apparente cata mense a omne membros del DIU. Le scopo esseva colliger le novas de interlingua e presentar los tosto a fin de crear nove activitates e ingagiamento per inspirar. Le parve magazin furava le novas ab "Actualitates". Le porto pro expedir "Le Interlinguista" esseva coperite per le DIU, ma illo esseva redigite e imprimite per Thomas Breinstrup mesme. 12 editiones deveniva le resultato - exactemente le anno que le consilio del DIU habeva decidite pro le periodo experimental.

Pois, on decideva reunir le fortias in un "Actualitates" ancora plus grande. Le resultato deveniva octo paginas sex vices per anno contra antea quatro paginas quatro vices per anno. Sex grande editiones deveniva le resultato: novas, recensiones de libros, exercitios, servicio lingual, contributiones svedese, articulos e traductiones - e crampos de scriber in le redaction que consisteva de Jørgen Kofod-Jensen (redactor in chef) e Thomas Breinstrup (co-redactor). Le presentation typographic deveniva plus elegante e attractive.

Ma alora le porto postal esseva augmentate. DIU debeva - con un certe displacer - limitar su publication pro non violar su budget. On poteva totevia continuar publicar "Actualitates" quatro vices per anno con octo paginas A5. Le qualitate continuava esser alte.

Le aventura german

Ab julio 1984 le magazin cambiava nomine. On retornava al origine, a saper le editiones 3-6, ubi "Actualitates" portava le addition "de Interlingua", malgrado in typos minor. Desde numero 7 le addition dispareva ma esseva ora re-introducite al initiativa de Ingvar Stenström ab le Societate Svedese pro Interlingua. Le nove, ancian nomine esseva plus presentabile e plus descriptive.

Al mesme tempore, un initiativa german esseva introducite, al stilo de "Le Interlinguista". Con le representante west-german, Helmut E. Ruhrig, como redactor esseva initiate "Beilage für deutschsprachige Leser" (Appendice pro lectores germanophone), un circular de duo paginas A5 con - specialmente - textos historic in germano e interlingua super considerationes philosophic e principial ab pioneros germanophone de interlingua. Le qualitate del folio esseva alte ma le numero de lectores esseva vermente limitate. Le consilio del DIU assi decideva usar le articulos ja transcribite e preste e pois lassar le appendice morir. Il non habeva un fundamento pro illo.

"Actualitates de Interlingua" habeva in februario 1987 nove co-redactor. Consiliero del DIU, Knud Fogt, assumeva le posto ab le secretario del DIU, Thomas Breinstrup, qui se dedicava a su proprie magazin, "Heraldo de Interlingua" (que appareva 1981 a 1987 e pois fusionava con "Currero" in Panorama). Un medie anno plus tarde, ab octobre 1987, le redaction esseva supplementate con un co-redactor svedese, Claes Bredvad-Jensen, qui antea habeva scribite plure articulos pro le magazin. Le scopo esseva fortificar le textos e novas in svedese pro le multe membros svedese qui recipeva "Actualitates de Interlingua".

Aspecto professional - e nordic

Le triumvirato redactional solmente succedeva functionar usque le edition april-junio 1988, inclusive. Le 13 de junio moriva Knud Fogt, solmente 66 annos. Ille non videva le edition in su forma final. E justo iste edition esseva le prime que utilisava moderne technica de computatores. In vice del textos transcribite per (bon) machina a scriber, le articulos ora esseva presentate in typographia professional. Isto deveniva possibile, proque on habeva comprate le instrumentos necessari pro le nove magazin bimensual del UMI, Panorama, cuje prime edition appareva in januario-februario 1988. Le equipamento esseva placiate in Danmark, pois que le redactor in chef, Thomas Breinstrup, e le chef del production, Bent Andersen, esseva daneses. E de isto, anque le lectores de "Actualiates" poteva gauder.

De novo, a un initiativa svedese, le nomine del magazin esseva cambiate in 1995 a "Actualitates - Interlingua i Norden" (Interlingua in le paises nordic) pro sublinear le position geographic. In 1988, le layout de Panorama anque inspirava le redaction de "Actualiates" a presentar su articulos in duo columnas pro augmentar le legibilitate e credibilitate.

"Actualitates" continua su publication regular omne tres menses e extendeva con le establimento del Union Norvegian pro Interlingua (NIU) in maio 1992 e le fundation del Association Finlandese pro Interlingua (SILY) in junio 1998 su area de labor.

Post haber essite sin possibilitate de laborar durante alcun menses post un cadita, Jørgen Kofod-Jensen passava le redactorato de Actualitates a veterinario Erik Enfors, Svedia, cuje prime edition como redactor in chef esseva januario-martio 2001.

Actualitates continua esser le magazin parve ma perseverante que in 1999 poteva celebrar su 40-esime anniversario - in se un sensation in un mundo tanto cambiante.

Un reimpression del prime dece editiones de Actualitates appareva in novembre 1990 al 30-esime anniversario del DIU.

Chronologia de Actualitates

No. 1, novembre 1959
Circular ab Interlingua Service, Odense, red. Bent Andersen (1 p. A4)

No. 2, augusto 1960
Notas de Interlingua, como in supra (ab iste numero 4 p. A5)

No. 3-6, decembre 1960-novembre 1962
Actualitates de Interlingua, Interlingua Informations-Bureau, red. Bent Andersen

No. 7-8, april 1963-julio 1963
Actualitates, magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua, red. Hans Neerbek

No. 9, octobre 1963
Actualitates, magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua, red. Bent Andersen

No. 10-31, januario 1964 – maio 1971
Actualitates, magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua, red. H.P. Frodelund

No. 32-64, januario 1972 – novembre 1982
Actualitates, magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua, red. Jørgen Kofod-Jensen

No. 65-72, januario-februario 1983 – april-junio 1984
Actualitates, magazin pro membros del Union Danese pro Interlingua + Societate Svedese pro Interlingua (ab iste numero 8 p. A5), red. Jørgen Kofod-Jensen e Thomas Breinstrup

No. 73-83, julio-septembre 1984 – januario-martio 1987
Actualitates de Interlingua, red. Jørgen Kofod-Jensen e Thomas Breinstrup

No. 84-85, april-junio 1987 – julio-septembre 1987
Actualitates de Interlingua, red. Jørgen Kofod-Jensen e Knud Fogt

No. 86-88, octobre-decembre 1987 – april-junio 1988
Actualitates de Interlingua, red. J. Kofod-Jensen, Knud Fogt e Claes Bredvad-Jensen

No. 89-104, julio-septembre 1988 – april-junio 1992
Actualitates de Interlingua, red. Jørgen Kofod-Jensen e Claes Bredvad-Jensen

No. 105-114, julio-septembre 1992 – octobre-decembre 1994
Actualitates de Interlingua, red. Jørgen Kofod-Jensen, Claes Bredvad-Jensen e Åsmund Knutson.

No. 115-116, januario-februario 1995 – april-junio 1995
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Jørgen Kofod-Jensen, Claes Bredvad-Jensen e Åsmund Knutson.

No. 117-124, julio-septembre 1995 – april-junio 1997
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Jørgen Kofod-Jensen e Kjell Rehnström

No. 125-128, julio-septembre 1997 – april-junio 1998
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Jørgen Kofod-Jensen e Jesper Olsson

No. 129-135, julio-septembre 1998 – januario-martio 2000
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Jørgen Kofod-Jensen, Jesper Olsson e Allan Kiviaho

No. 136-138, april-maio 2000 – octobre-decembre 2000
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Jørgen Kofod-Jensen. Correspondentes in le paises nordic

No. 139-, januario-martio 2001
Actualitates - Interlingua i Norden, red. Erik Enfors. Correspondentes in le paises nordic